महिना: जुन 2020

हामीले हाम्रो समाजमा शान्ति, सद्भाव र अमनचयन बनाइ राख्न धर्मको नियम पालन गर्नु जरुरी हुन्छ । धर्म भनेको कुनै असल गुण वा अरुको हित हुने गुण धारण गर्नु हो। यसै प्रसंगमा सनातन हिन्दु धर्म र बौद्ध धर्ममा यस्ता अनेकन गुणहरुको बारे वर्णन गरिएको भएता पनि यहाँ महायानी बौद्ध परम्परा अनुसार मैत्री र करुणाको भावना बारे चर्चा गरिनेछ । मैत्री र करुणाको परिभाषा  जसरी आफूलाई दुःख मन पर्दैन त्यसरी नै अरुलाई पनि कसरी दुःख मन पर्ला र ? यसैगरी जसरी आफू जहिले पनि सुख र आनन्दको खोजीमा हुन्छ भने अरु प्राणीहरु…

पानीको महिमा ठूलो छ, किनकि सृष्टि र अस्तित्व नै यसमा अडेको छ । वैज्ञानिकहरूको भनाइ छ पृथ्वीको पहिलो जीव साढे तीन अर्ब वर्ष पहिले समुद्रको कतै तातो पानीको मुहानतिर भएको थियो । मानिस त धेरै पछि आएका हुन्, करिब दुई लाख वर्ष पहिले र ती जहाँबाट देखा परे पनि तिनको सभ्यता चाहिँ नदीको किनारमै विस्तार भयो । औसतमा मानव शरीरको ६० प्रतिशत पानीले ओगटेको हुन्छ । अर्थात ७२ केजी तौल हुँदाको वयस्क शरीरमा ४२ लिटर पानी हुन्छ । उसको शरीर अर्बौंको कोषहरूले बनेको हुन्छ, ती प्रत्येकलाई पानी नभई हुँदैन ।…

बसन्त महर्जन बौद्धहरु आफ्नो दैनिक जीवनमा पञ्चशीलको पालनामा जोड दिन्छन् । पाँच वटा शीलमध्ये पहिलो कसैको हत्याहिंसा नगर्ने प्रण हो । यसको अर्थ, बौद्ध मार्गमा लागेका कुनै पनि व्यक्ति सबै प्रकारका प्राणीको हत्याहिंसाबाट विरक्त भएका हुन्छन् । बौद्ध धर्मसँग सम्बन्धित सबै स्थलहरुमा कुनै पनि बहानाबाजीमा यस्तो गतिविधि हुँदैन । तर गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनीमा हत्याहिंसा ? त्यो अरु ठाउँमा होइन, बोधिसत्व सिद्धार्थलाई माता मायादेवीले जन्म दिइरहेको मूर्तिमा नै लक्षित गरी पशुपंक्षीहरुको बलि ? आजभोलि यो कुरा सुन्दा पनि पत्याउन नै गा¥हो हुन्छ र कुरा सुन्दैमा जीउ जिरिङ्ग भएर आउँछ ।…

चित्र शाक्य हामी धर्म भनेको अलग्गै र हाम्रो कामकाजलाई अलग्गै मान्छौं। त्यसले हामीलाई धर्मबाट टाढा बनाएको छ। जीवनमा हामी अनेक काम गर्छौं। त्यसबाट अरूलाई पनि हित हुने वा आफ्नो चाहिं हित हुने तर अरूलाई अहित गर्ने वा नोक्सान पुर्‍याउने हुन्छ। आफ्नो हित हुने तर अरूको नोक्सान गर्ने काम पाप हो भने, आफ्नो पनि हित हुने र अरुलाई पनि फाईदा पुर्‍याउने काम धर्म हो। तर वास्तवमा हामी अघि पछि गर्ने कामलाई धर्म भन्दैनौं। बुद्धपूजा गर्ने, बसुन्धरा, अष्टमी आदिको व्रत बस्ने, सत्यनारायणको पूजा लाउने, एकादशीको, सन्तोषीमाँको साईव्रत उपवास बस्ने आदिलाई धर्म मान्छौ,…